Η μουσικοθεραπεία αναφέρεται σε όλες τις ηλικίες και σε πάρα πολλές ασθένειες, όπως είναι η κατάθλιψη, ο καρκίνος, η άνοια κτλ.
Η μουσικοθεραπεία είναι χρήσιμη και στους ηλικιωμένους ανθρώπους που μπορεί να είναι αντιμέτωποι με άνοια, Alzheimer ή που και ακόμα λόγω της μείωσης της παραγωγικότητας τους, δε νιώθουν την ίδια αυτοπεποίθηση όπως παλιότερα. Η άνοια είναι ασθένεια όπου χαρακτηρίζεται από πολλαπλά γνωστικά ελλείμματα και περιλαμβάνει διαφορετικές καταστάσεις και από διαφορετικές αιτίες. Έχει άμεση σχέση με το Alzheimer , μπορεί να προκληθεί και από την κατάχρηση ουσιών, από την ασθένεια πάρκινσον ή από καρδιακή ασθένεια. Ο άνθρωπος που πάσχει από άνοια δε μπορεί να μάθει καινούριες πληροφορίες, παρουσιάζει βλάβη και στην ομιλία αλλά και στην γραφή. Δυσκολεύεται επίσης να αναγνωρίσει γνωστά πρόσωπα και αντικείμενα. Με το Alzheimer , που αφορά κυρίως ηλικιωμένους ανθρώπους, προκαλείται σταδιακή μείωση της γνωστικής λειτουργίας εξαιτίας διαρθρωτικών αλλαγών στον εγκέφαλο. Αυτή η ασθένεια είναι θανάσιμη και διαρκεί από 3–20 χρόνια από τη στιγμή που θα εμφανιστεί. Πώς λοιπόν η μουσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει ηλικιωμένους με τέτοια προβλήματα;
Μπορούν οι καινούριες μελωδίες να βοηθήσουν ηλικιωμένους ώστε να ανακαλούν ευκολότερα λέξεις και αναμνήσεις; Μέσα από πολλά παραδείγματα μουσικοθεραπείας έχει παρατηρηθεί πως ασθενείς με άνοια μπορούν πιο εύκολα να θυμηθούν λόγια μέσα από τραγούδια παρά με την ομιλία στην καθημερινότητά τους. Προτιμούν να τραγουδούν πολύ γνωστά και οικεία σε αυτούς τραγούδια όπως επίσης είναι ικανοί να μάθουν και καινούρια τραγούδια. Οι μουσικοθεραπευτές χρησιμοποιούν διάφορους τρόπους για να καταφέρουν τέτοια αποτελέσματα. Μπορούν είτε να χρησιμοποιούν κάποιο μουσικό όργανο είτε άλλα υλικά μέσα όπως βίντεο και απλώς τραγούδι ώστε να βοηθούν τους ασθενείς να θυμούνται λέξεις και στίχους. Οι μουσικοθεραπευτές επίσης στοχεύουν και στον αυτοσχεδιασμό , σε μουσικά παιχνίδια κ.α. Ο μουσικοθεραπευτής συμβάλλει ενεργά στη ζωή του ηλικιωμένου ανεξαρτήτως ασθένειας. Συνήθως οι μουσικοθεραπευτές διαλέγουν τραγούδια που γνωρίζουν πως αρέσουν ή άρεσαν στα νιάτα των ασθενών έτσι ώστε να μπορέσει η μουσική να τους διεγείρει συναισθηματικά. Δεν είναι απαραίτητο αυτή η μουσική να είναι ηρεμιστική , μπορεί να είναι και διεργετική αρκεί να εμπίπτει στην αρέσκεια του ασθενούς.
Έρευνες έχουν γίνει όπου ο μουσικοθεραπευτής συγκεντρώνει τους ηλικιωμένους σε ομάδες όπου μπορούν να τραγουδούν ομαδικά αλλά και ατομικά ενώ ο ίδιος ( ο μουσικοθεραπευτής) παίζει νότες ή και ολόκληρα τραγούδια στο πιάνο. Σκοπός του μουσικοθεραπευτή είναι να δει μέχρι ποια νότα μπορούν να φτάσουν και αν μπορούν να θυμούνται εύκολα αυτά που ήδη έχουν τραγουδήσει στο παρελθόν. Επιπλέον τρόπος του μουσικοθεραπευτή είναι να παίζει μελωδίες, τραγούδια δηλαδή μόνο με μελωδία στο πιάνο, ύστερα να προσθέτει συγχορδίες , ύστερα κάποιο ακόμη όργανο ώστε να φτάσει να έχει γεμάτη ενορχήστρωση από διάφορα όργανα. Συγκεκριμένα, τον μουσικοθεραπευτή τον ενδιαφέρει να ετοιμάσει το μουσικό πρόγραμμα το οποίο να καλύπτει τα γούστα των ασθενών αλλά και να χρησιμοποιεί μέτριο τέμπο ανάλογο με το εύρος της φωνής των ασθενών.
Πως τέτοιες προσπάθειες μουσικοθεραπείας βοηθούν άμεσα στην ασθένεια των ηλικιωμένων; Οι διάφορες τεχνικές μουσικοθεραπείας έχουν ως σκοπό να διεγείρουν τη σκέψη και τη λεκτική αλληλεπίδραση. Τεχνική μουσικοθεραπείας είναι η επαναυποκίνηση η οποία βελτιώνει και τις κοινωνικές δυνατότητες των ηλικιωμένων. Σκοπός της μουσικοθεραπείας μέσα από αυτή τη τεχνική είναι να βοηθήσει τις λεκτικές ικανότητες των ασθενών και την αίσθησή τους με το περιβάλλον. Οι μουσικοθεραπευτές χρησιμοποιούν υλικό από το παρελθόν του ασθενούς ή και επίκαιρο υλικό όπως είναι φωτογραφίες, εφημερίδες, μουσική, ρούχα κτλ.
Πρόσθετη τεχνική μουσικοθεραπείας είναι ο προσανατολισμός στην πραγματικότητα με σκοπό την επαναφορά των ασθενών στην υπάρχουσες πληροφορίες που έχουν ξεχάσει. Στη τεχνική αυτή οι μουσικοθεραπευτές βάζουν τους ηλικιωμένους να χρησιμοποιούν ρολόγια, ημερολόγια, πίνακες προσανατολισμού της πραγματικότητας που περιέχει χρονολογία, μήνα, μέρες κ.α. Αυτή η τεχνική δεν βοηθά ιδιαίτερα ασθενείς με Alzheimer.
Η τεχνική ανάμνηση αποτελεί μουσικοθεραπευτικό πρόγραμμα που στηρίζεται στη δομημένη ανασκόπηση προηγούμενων χρόνων του ασθενούς και στις εμπειρίες του. Με αυτή τη τεχνική μουσικοθεραπείας οι ασθενείς μοιράζονται εμπειρίες και ανακαλούν γεγονότα του παρελθόντος. Αυτό βοηθά τους ηλικιωμένους να δώσουν ξανά νόημα στη ζωή τους μέσα από παλιές τους επιτυχίες. Έτσι με τη μουσική των ανάλογων περιστατικών έρχονται στον ασθενή οι αναμνήσεις που είχε χάσει. Ο μουσικοθεραπευτής εκεί εξετάζει με ποιο τρόπο αυτή η μουσική επηρέασε τη ζωή των ασθενών και τι σχέση έχει με τις αναμνήσεις τους.
Επιπλέον τεχνική μουσικοθεραπείας για ηλικιωμένους είναι η εκπαίδευση αισθήσεων. Εδώ υπάρχουν διάφορες δραστηριότητες όπου ερεθίζουν την οπτική, την ακουστική, την αισθητική και ακόμα τη γευστική αίσθηση. Η εκπαίδευση αυτή επιδιώκει την αντίδραση του σώματος των ασθενών ώστε να ελέγχουν καλύτερα τις κινήσεις τους. Σε αυτή τη περίπτωση ο μουσικοθεραπευτής μπορεί να ζητήσει από τον ασθενή να ακούσει τη μουσική που του παίζει και να συμμετάσχει σε απαθείς κινήσεις στις οποίες ο μουσικοθεραπευτής μπορεί να κινήσει το πόδι ή το χέρι του ασθενούς για να βελτιώσει την λειτουργία του.
Με βάση αυτά τα ευρήματα αλλά και πολλά άλλα και σε νεότερες ηλικίες, η επιστήμη έχει καταλήξει πως στη ζωή των ηλικιωμένων που πάσχουν από διάφορες ασθένειες, η μουσικοθεραπεία μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των ασθενειών που αντιμετωπίζουν με σκοπό να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους. Είναι συνετή η χρησιμοποίηση της μουσικοθεραπείας έτσι ώστε να τονωθεί η αυτοπεποίθηση και η ψυχολογία όλων των ασθενών. Η μουσικοθεραπεία είναι από τις πιο ευχάριστες συμπληρωματικές θεραπείες που υπάρχουν σήμερα.